Trwają zgłoszenia do szczepień przeciw COVID-19. Rejestracja chętnych z priorytetowej grupy „zero”, w której znajdują się także pracownicy i studenci kierunków medycznych, trwa do 14 stycznia. Pozostali nauczyciele akademiccy będą mogli skorzystać ze szczepień w etapie I, który rozpocznie się w połowie stycznia 2021 r. Zachęcamy do udziału w szczepieniach!
Zgłoś swoich pracowników
Do 14 stycznia 2021 r. za pośrednictwem specjalnego formularza dostępnego na stronie Rządowego Centrum Bezpieczenstwa można zgłaszać chętnych z priorytetowej grupy „zero” do szczepień przeciw COVID-19. Za zebranie listy chętnych pracowników odpowiada pracodawca.
Przypominamy, że pracownicy i studenci kierunków medycznych należą do priorytetowej grupy „zero”, co oznacza, że z racji swoich zawodowych obowiązków mogą zostać zaszczepieni w pierwszej kolejności.
Zachęcamy wszystkie uczelnie kształcące na kierunkach przygotowujących do wykonywania zawodu: lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego, do zgłaszania do programu szczepień pracowników i studentów tych kierunków.
Nauczyciele akademiccy
Pozostali nauczyciele akademiccy będą mogli skorzystać ze szczepień w etapie I, który rozpocznie się od połowy stycznia 2021 r. Bezpieczna i prosta procedura rejestracji szczegółowo opisana jest na stronie internetowej.
W związku z decyzjami rządu dotyczącymi podjęcia niezbędnych środków w walce z wirusem SARS-CoV-2, po 28 grudnia 2020 r. utrzymane zostają dotychczasowe przepisy odnoszące się do działalności uczelni. Zmieniają się natomiast zasady korzystania z basenów w ramach zajęć na uczelni. Legitymacje studenckie, legitymacje doktoranta oraz legitymacje służbowe nauczycieli akademickich nadal są ważne bez konieczności potwierdzania ich ważności w uczelni.
Prowadzenie zajęć w siedzibie uczelni
Rozporządzenie Ministra w sprawie ograniczenia działalności uczelni dopuszcza możliwość prowadzenia w siedzibie uczelni lub w jej filii zajęć, które ze względu na swoją specyfikę nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (najczęściej zajęć kształtujących umiejętności praktyczne). Uczelnie mogą prowadzić także zajęcia przewidziane w programie studiów do realizacji na ostatnim roku studiów (pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich).
Zajęcia praktyczne na uczelniach
Warto zaznaczyć, że zajęcia kształtujące umiejętności praktyczne to takie zajęcia, które są prowadzone w warunkach właściwych dla danego zakresu działalności zawodowej oraz w sposób umożliwiający wykonywanie czynności praktycznych przez studentów. W kontekście rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii należy podkreślić, że zajęcia prowadzone w uczelni nie są zgromadzeniami, imprezami, zebraniami czy spotkaniami w rozumieniu przepisów tego rozporządzenia, w związku z czym nie podlegają ograniczeniom określającym dopuszczalną liczbę uczestników.
Decyzje w zakresie organizacji kształcenia, w tym określenie liczebności grup na poszczególnych zajęciach, leżą w gestii uczelni, dlatego też pytania, jak również sugestie dotyczące przeprowadzania zajęć w obecnej sytuacji epidemicznej, należy kierować do władz uczelni. Decyzje podejmowane przez władze uczelni dotyczące kształcenia w czasie epidemii muszą uwzględniać bezpieczeństwo studentów, doktorantów i pracowników uczelni, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wytycznymi i rekomendacjami służb sanitarno-epidemiologicznych oraz Ministerstwa.
Sale gimnastyczne, siłownie i baseny
Istotną zmianą wprowadzoną w rozporządzeniu jest przepis mówiący o ograniczeniach w korzystaniu z basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness. W okresie od 28 grudnia 2020 r. do 17 stycznia roku 2021 studenci w ramach zajęć na uczelni nie będą mieli możliwości korzystania z tych obiektów.
Działalność bibliotek
Przypominamy, że od 30 listopada biblioteki publiczne i naukowe mogą udostępniać zbiory, przy zachowaniu zasady 1 osoby na 15 m2 (nie wliczając bibliotekarzy).
Przed wejściem powinna zostać zamieszczona informacja o limicie osób w bibliotece, a bibliotekarze powinni dbać o jego przestrzeganie.
Ważność legitymacji
Nadal obowiązuje rozporządzenie Ministra w sprawie ograniczenia działalności uczelni, w związku z czym na podstawie art. 51b ust. 4 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania uczelni oraz przez 60 dni po jego zakończeniu,legitymacje studenckie i legitymacje służbowe nauczycieli akademickich są ważne, bez konieczności ich potwierdzania.
Analogicznie wygląda sprawa ważności legitymacji doktoranta. Zgodnie z art. 198b ustawy, w przypadku zawieszenia kształcenia doktorantów, w okresie tego zawieszenia oraz przez 60 dni po jego zakończeniu, legitymacje doktoranta są ważne, bez konieczności potwierdzania ich ważności. Więcej informacji w komunikacie z 23 listopada.
Więcej informacji:
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2316)
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2091)
rozporządzenie Rady Ministrów z 6 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzeniew sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1972)
rozporządzenie Rady Ministrów z 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1758, z późn. zm.)
rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. poz. 1861, z późn. zm.).
Zaktualizowane rekomendacje dotyczące działania uczelni w roku akademickim 2020/2021 to zbiór zaleceń oraz wskazówek pomocnych przy tworzeniu wewnętrznych procedur. Przedstawione wytyczne zostały uzgodnione z Głównym Inspektoratem Sanitarnym.
Zajęcia w trybie zdalnym
Z punktu widzenia bezpieczeństwa zdrowotnego studentów, doktorantów i pracowników zasadna jest kontynuacja zajęć w trybie zdalnym we wszystkich tych przypadkach, gdy nie wymagają one fizycznej obecności w obiektach uczelni, wykorzystywania znajdującej się tam aparatury i wyposażenia. W przypadku konieczności realizacji zajęć w formie bezpośredniej należy zadbać o takie rozwiązania organizacyjne, które zminimalizują ryzyko zakażenia.
Zalecenia i wskazówki
Środowiskowe wytyczne dotyczące działalności uczelni w roku akademickim 2020/21 w związku ze stanem epidemii w Polsce nie stanowią obowiązków do realizacji przez uczelnie i inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Nie stanowią również podstawy do kreowania roszczeń o pokrycie kosztów ich wdrożenia. Zalecenia i wskazówki zawarte w niniejszym dokumencie powinny być pomocne jako punkt wyjścia do tworzenia wewnętrznych procedur.
Rekomendowane działania
Traktując bezpieczeństwo ludzi jako priorytet, należy w przyjmowanych procedurach uwzględniać także odpowiedzialność za należyte i efektywne funkcjonowanie instytucji oraz realizację ich zadań. Do przydatnych do tego celu rozwiązań należy zmniejszenie liczebności grup i dopasowanie jej do pojemności sal, a także takie zmiany w planie zajęć, które nie pozwolą na kumulację zajęć wymagających bezpośredniej obecności.
Funkcjonowanie uczelni
Jednocześnie należy rozważyć takie rozwiązania organizacyjne, które pozwolą na zmniejszenie ryzyka zdrowotnego także pracowników niebędących nauczycielami akademickimi – tj. świadczenia pracy zdalnie lub w systemie zmianowym. Zachęcamy do wykorzystywania wszelkich możliwości technicznych i prawnych w celu usprawniania obiegu dokumentów, wniosków, podań, umów i innych pism, potwierdzania ich autentyczności oraz tożsamości ich autorów bez konieczności fizycznego kontaktu pomiędzy zainteresowanymi osobami. Apelujemy o rozwagę w podejmowaniu decyzji o znoszeniu zasad bezpieczeństwa, albowiem ich przestrzeganie odegrało nieocenioną rolę w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 w środowisku akademickim, a jego skuteczne powstrzymanie warunkuje powrót do w pełni bezpiecznego i nieskrępowanego funkcjonowania uczelni i innych podmiotów szkolnictwa wyższego i nauki.
Legitymacje studenckie, legitymacje doktoranta oraz legitymacje służbowe nauczycieli akademickich są ważne bez konieczności potwierdzania ich ważności w uczelni.
19 października 2020 r. rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego kształcenie na studiach, studiach podyplomowych, a także kształcenie doktorantów w formie stacjonarnej, zostało ograniczone – zastąpiono je kształceniem hybrydowym bądź zdalnym. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (art. 51b ust. 4), w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania uczelni oraz przez 60 dni po jego zakończeniu,legitymacje studenckie i legitymacje służbowe nauczycieli akademickich są ważne, bez konieczności ich potwierdzania.
Analogicznie wygląda sprawa ważności legitymacji doktoranta. Zgodnie z art. 198b ustawy, w przypadku zawieszenia kształcenia doktorantów, w okresie tego zawieszenia oraz przez 60 dni po jego zakończeniu, legitymacje doktoranta są ważne, bez konieczności potwierdzania ich ważności.
Zatem legitymacje, których ważność na mocy ww. przepisów ustawy miała upłynąć z dniem 29 listopada br., tj. 60 dni po zakończeniu poprzedniego okresu ograniczenia funkcjonowania uczelni określonego na 30 września 2020 r., pozostają ważne.
Podstawa prawna
Art. 51b ust. 4 i art. 198b ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85 z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 października 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania niektórych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 1835).
W związku z decyzjami rządu dotyczącymi podjęcia niezbędnych środków w walce z wirusem SARS-CoV-2, do 29 listopada 2020 r. obowiązywać będzie zakaz udostępniania zbiorów przez biblioteki publiczne i naukowe, z wyjątkiem działań prowadzonych zdalnie. Nadal utrzymane są przepisy dotyczące możliwości organizacji praktyk w siedzibie uczelni, czy też korzystania z basenów i siłowni w ramach zajęć na uczelni.
Ograniczenie działalności bibliotek
Zgodnie z § 10 ust. 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2091) do 27 grudnia 2020 r. prowadzenie przez biblioteki publiczne i naukowe działalności polegającej na udostępnianiu zbiorów jest dopuszczalne pod warunkiem zapewnienia, aby w pomieszczeniu dostępnym dla osób korzystających ze zbiorów biblioteki przebywała jednocześnie nie więcej niż 1 osoba na 15 m2 powierzchni takiego pomieszczenia, z wyłączeniem bibliotekarzy. Przed wejściem do biblioteki zamieszcza się informację o limicie osób oraz podejmuje środki zapewniające jego przestrzeganie.
Zajęcia na basenach i siłowniach
Nadal obowiązuje przepis umożliwiający korzystanie m.in. z siłowni i basenów i organizacji w tych miejscach zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych dla studentów – w ramach zajęć na uczelni.
Prowadzenie zajęć w siedzibie uczelni
Rozporządzenie Ministra w sprawie ograniczenia działalności uczelni dopuszcza możliwość prowadzenia w siedzibie uczelni lub w jej filii zajęć, które ze względu na swoją specyfikę nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (najczęściej zajęć kształtujących umiejętności praktyczne). Uczelnie mogą prowadzić także zajęcia przewidziane w programie studiów do realizacji na ostatnim roku studiów (pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich).
Zajęcia praktyczne na uczelniach
W związku z dużą liczbą pytań napływających do Ministerstwa informujemy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami zajęcia kształtujące umiejętności praktyczne to takie zajęcia, które są prowadzone w warunkach właściwych dla danego zakresu działalności zawodowej oraz w sposób umożliwiający wykonywanie czynności praktycznych przez studentów. W kontekście rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii należy podkreślić, że zajęcia prowadzone w uczelni nie są zgromadzeniami, imprezami, zebraniami czy spotkaniami w rozumieniu przepisów tego rozporządzenia, w związku z czym nie podlegają ograniczeniom określającym dopuszczalną liczbę uczestników.
Decyzje w zakresie organizacji kształcenia, w tym określenie liczebności grup na poszczególnych zajęciach, leżą w gestii uczelni, w związku z powyższym pytania, jak również sugestie dotyczące przeprowadzania zajęć w obecnej sytuacji epidemicznej należy kierować do władz uczelni. Decyzje podejmowane przez władze uczelni dotyczące kształcenia w czasie epidemii muszą uwzględniać bezpieczeństwo studentów, doktorantów i pracowników uczelni, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wytycznymi i rekomendacjami służb sanitarno-epidemiologicznych oraz Ministerstwa.
Więcej informacji:
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2091)
rozporządzenie Rady Ministrów z 6 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzeniew sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1972)
rozporządzenie Rady Ministrów z 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1758, z późn. zm.)
rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. poz. 1861, z późn. zm.)
W związku z decyzjami rządu dotyczącymi podjęcia niezbędnych środków w walce z wirusem SARS-CoV-2, w okresie od 9 do 29 listopada 2020 r. konieczne jest maksymalne przejście na naukę i pracę zdalną w uczelniach. Minister edukacji i nauki apeluje do rektorów uczelni o uwzględnienie tej wytycznej w organizacji pracy administracji uczelni, zajęć na studiach, studiach podyplomowych, w ramach kształcenia doktorantów i innych form kształcenia.
Aby spowolnić rozprzestrzenianie się koronawirusa w Polsce niezbędne jest podjęcie zdecydowanych działań. Od nas wszystkich zależy, w jakim kierunku rozwinie się druga fala epidemii – podkreśla minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek w pisemnym apelu wystosowanym do rektorów uczelni.
Praca i zajęcia na uczelniach – zdalnie w maksymalnym stopniu
Pracownicy uczelni powinni być kierowani do wykonywania pracy w formie zdalnej. Pracę na miejscu świadczyć w tym czasie powinny jedynie te osoby, których obecność jest niezbędna do zapewnienia ciągłości funkcjonowania uczelni.
Nadal obowiązuje rozporządzenie MNiSW, zgodnie z którym na obszarze czerwonym zajęcia są prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. O możliwości odbywania niektórych zajęć w siedzibie uczelni decyduje rektor. Mając na względzie szczególną sytuację wymagającą zatrzymania przyrostu zakażeń, minister edukacji i nauki apeluje do rektorów o szczególną rozwagę przy podejmowaniu tych decyzji.
Zajęcia praktyczne
Władze uczelni prowadzące kierunki medyczne proszone są o realizację zajęć praktycznych z uwzględnieniem potrzeb systemu ochrony zdrowia, który wymaga wsparcia kadr medycznych w walce z epidemią.
Wzrost nakładów na B+R i ich udziału w PKB, więcej podmiotów prowadzących badania, wysoki odsetek studiujących kobiet, czy zwiększenie przychodów uczelni to tylko niektóre wnioski z analiz opisujących rok 2019 w polskim szkolnictwie wyższym i nauce.
Na stronie Głównego Urzędu Statystycznego ukazały się coroczne opracowania statystyczne poświęcone szkolnictwu wyższemu i nauce w Polsce w roku 2019.
Zwiększenie nakładów na B+R
Zgodnie z opracowaniem GUS, w 2019 r. nakłady krajowe brutto na działalność badawczo-rozwojową (B+R) wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o 18,1% i wyniosły 30,3 mld zł. Zwiększył się również ich udział w PKB do 1,32 %, (z poziomu 1,21 % rok wcześniej). Wartość nakładów wewnętrznych na działalność B+R przypadająca na 1 mieszkańca wyniosła 789 zł i była większa niż przed rokiem o 18,2%. Liczba podmiotów w działalności B+R wzrosła natomiast o 1,4%.
Wzrost nakładów na B+R, to m.in. efekt reform, których celem było zwiększenie poziomu innowacyjności naszego kraju.
Przedsiębiorstwa przeznaczają najwięcej na badania
Wśród sektorów wykonawczych najwięcej przeznaczył na prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych – sektor przedsiębiorstw, bo aż 19 mld zł (o 12,3% więcej niż przed rokiem). Stanowiło to 62,8% nakładów krajowych brutto na działalność B+R (wobec 66,1% w 2018 r.). Kolejnym pod względem wielkości nakładów sektorem było szkolnictwo wyższe (35,6 %). Udziały pozostałych sektorów w tych nakładach wyniosły: rządowego – 1,3% oraz prywatnych instytucji niekomercyjnych – 0,3%, wobec odpowiednio 1,9% oraz 0,3% przed rokiem.
Finansowanie badań naukowych
W 2019 r., podobnie jak w latach poprzednich, badania naukowe i prace rozwojowe finansowały głównie przedsiębiorstwa oraz sektor rządowy, których środki stanowiły odpowiednio 50,7% oraz 38,8% (wobec 53,3% oraz 35,4% w 2018 r.) wszystkich nakładów wewnętrznych na działalność B+R.
Wzrost zatrudnienia w działalności B+R
GUS podał, że personel w działalności badawczej i rozwojowej w 2019 r. liczył 271 004 osoby, co oznacza wzrost o 1,8% w stosunku do poprzedniego roku. Największą jego część stanowiły osoby zaangażowane w działalność B+R w sektorze szkolnictwa wyższego i przedsiębiorstw. W sektorze przedsiębiorstw liczba osób z personelu wewnętrznego wzrosła w skali roku o 9,5%, natomiast w sektorze szkolnictwa wyższego – o 2,6%.
Mniej studentów w związku ze zmianami demograficznymi
W roku akademickim 2019/20 w uczelniach studiowało 1 204,0 tys. studentów, o 2,1% mniej niż w poprzednim roku akademickim. Począwszy od roku akademickiego 2006/07 odnotowywany jest spadek liczby studentów wynikający ze zmian demograficznych, tj. spadku liczby osób w wieku 19-24 lata.
W roku akademickim 2019/20 kobiety stanowiły większość wszystkich osób studiujących (57,6%).
Uczelnie publiczne nadal dominują na rynku kształcenia wyższego. W poprzednim roku akademickim uczyło się w nich 71,6% ogólnej liczby studentów.
Kierunki biznesowe i administracja najbardziej popularne
Najczęściej studenci wybierali kierunki związane z biznesem i administracją (18,1% ogólnej liczby studentów). Kierunki medyczne wybrało 10,9%, społeczne 9,7%, a inżynieryjno- techniczne – 8,9%.
Więcej cudzoziemców na polskich uczelniach
Zainteresowanie studiowaniem w Polsce wśród zagranicznych studentów wzrasta. W roku akademickim 2019/20 studiowało w naszym kraju o 5% więcej studentów cudzoziemców, niż w poprzednim roku akademickim. Było ich w sumie 82,2 tys., co stanowiło 6,8% ogólnej liczby studentów. Najliczniejszą grupę stanowili studenci z Europy – 61,9 tys. osób (75,3%), głównie z Ukrainy – 39 tys. (47,5%).
Nauka języków obcych na uczelniach
W roku akademickim 2019/20 w formie obowiązkowego lektoratu 527,8 tys. studentów (47,1% studiujących z wyłączeniem cudzoziemców) uczyło się nowożytnego języka obcego. Ich liczba zmniejszyła się o 2,4% w stosunku do poprzedniego roku akademickiego. 93,9% studentów uczyło się tylko jednego języka obcego (44,2% ogólnej liczby studentów), podczas gdy 6,3% osób uczyło się dwóch języków obcych.
Niższa liczba absolwentów
Liczba absolwentów uczelni z roku akademickiego 2018/19 wyniosła 313,8 tys. osób i była niższa o 4,2% w porównaniu z rokiem akademickim 2017/18. Studia pierwszego stopnia ukończyło 53,5% absolwentów, studia magisterskie jednolite – 6,3%, natomiast studia drugiego stopnia – 40,2%.
Większość słuchaczy studiów podyplomowych to kobiety
Studia podyplomowe w roku akademickim 2019/20 podjęło 152,2 tys. osób. Kobiety stanowiły aż 70,5% tej liczby.
W szkołach doktorskich kształciło się 3,8 tys. doktorantów
Od roku akademickiego 2019/20 doktoranci mogą kształcić się na studiach doktoranckich lub w szkołach doktorskich (powołanych ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Na studiach doktoranckich prowadzonych przez uczelnie i instytuty oraz Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego kształciło się 29,8 tys. doktorantów, w tym 16,5 tys. kobiet.
Natomiast w szkołach doktorskich kształciło się 3,8 tys. doktorantów, w tym 1,9 tys. kobiet.
Zmniejszenie liczby stypendiów
W roku akademickim 2019/20 stypendia otrzymało 199,6 tys. studentów, o 12,4% mniej niż w poprzednim roku akademickim. W przypadku studiów doktoranckich stypendia otrzymało 6,4 tys. osób, w tym 76,6% stanowiły stypendia dla najlepszych doktorantów.
Nauczyciele akademiccy
W uczelniach zatrudnionych było 93,1 tys. nauczycieli akademickich, w tym 43,7 tys. kobiet. Na 1 nauczyciela przypadało blisko 13 studentów.
Wzrost przychodów uczelni
Większa samodzielność w dysponowaniu środkami finansowymi otrzymywanymi z budżetu państwa to jeden z efektów wprowadzanej reformy szkolnictwa wyższego. Dotyczy to zwłaszcza wydatkowania subwencji na utrzymanie potencjału dydaktycznego i badawczego.
W 2019 r. w uczelniach przychody ogółem wyniosły 28 170,9 mln zł (w tym 25 335,5 mln zł w uczelniach publicznych), o 14,9% więcej niż w poprzednim roku.
Głównym źródłem przychodów z podstawowej działalności operacyjnej uczelni publicznych była subwencja na utrzymanie potencjału dydaktycznego i badawczego (69,4%). W uczelniach niepublicznych przychody te pochodziły przede wszystkim z opłat za usługi edukacyjne (75,0%).
Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prof. Piotr Gliński oraz Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek wraz z dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego prof. Janem Żarynem ogłosili konkurs na najciekawsze prace magisterskie oraz rozprawy doktorskie, których tematyka jest związana z szeroko pojętą historią ruchu narodowego i katolicyzmu społecznego w Polsce.
Konkurs dla absolwentów i doktorantów
Ogłoszony 4 listopada konkurs kierowany jest do absolwentów dyscyplin humanistycznych, takich jak historia, historia sztuki, politologia, nauka o polityce, teologia, filozofia czy socjologia i dotyczy prac obronionych w latach 2019 – 2020. Dla laureatów konkursu przewidziane są nagrody pieniężne, które mają umożliwić prowadzenie dalszych studiów badawczych. Stanowią także zachętę dla kolejnych roczników studenckich i dla doktorantów przy wyborze tematów prac naukowych. Za pracę magisterską można otrzymać do 10 000 zł, a za rozprawę doktorską do 15 000 zł. Uczestnicy konkursu mogą wysyłać swoje prace na adresy mailowe Instytutu: konkurs.mgr@idmn.pl – dla absolwentów studiów magisterskich oraz konkurs.dr@idmn.pl – dla autorów rozpraw doktorskich. Regulamin konkursu i pełna informacja dostępne są na stronie Instytutu.
Warto podkreślić, że Minister Edukacji i Nauki przyznał Instytutowi Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego 83 000 zł na organizację konkursu.
Dotychczasowa działalność Instytutu
Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego to państwowa instytucja kultury powołana 17 lutego 2020 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego. Utworzenie Instytutu poświęcone jest m.in. studiom nad dziedzictwem myśli narodowej oraz katolicko-społecznej, w tym chrześcijańsko – demokratycznej, któremu patronują Roman Dmowski oraz Ignacy Jan Paderewski.
IDMN prowadzi bardzo szeroką działalność – przede wszystkim badawczą, wydawniczą, dokumentacyjną i edukacyjną, choć tę ostatnią ograniczoną warunkami epidemicznymi. Organizuje odczyty, konferencje czy szkołę letnią dla nauczycieli. Instytut dba o zachowanie ważnych dla naszego społeczeństwa dokumentów, kolekcji, rejestruje notacje z zapisem wspomnień polskich patriotów. Prowadzi prężną działalność wydawniczą, przygotowując m.in. kolejne tomy słowników biograficznych.
Statutową działalność Instytutu wspiera powołana Rada Programowa, w skład której wchodzą, cieszący się społecznym autorytetem, przedstawiciele świata nauki, kultury oraz innych dziedzin życia publicznego. Dział naukowy jest w trakcie opracowywania wielotomowych prac tj. „Słownika biograficznego polskiego obozu narodowego” i „Słownika biograficznego polskiego katolicyzmu społecznego”. Na kolejne lata planowane są takie inicjatywy jak rozpoczęcie prac nad opracowaniem „Słownika Rzeczowego Obozu Narodowego”, Internetowego Martyrologium Polskiego Duchowieństwa XX w. czy przygotowanie seminarium pt. „Ruch i myśl katolicko-społeczna wobec wyzwań XIX i XX w”.
Bardzo ważnym zadaniem jest dziś też podjęcie działań na rzecz publikacji poprawnych merytorycznie haseł – w języku polskim i angielskim – na portalu Wikipedia, popularyzujących rzetelną wiedzę o obozie narodowym i katolicko-społecznym.
Instytut współpracuje z wieloma wydawnictwami i prowadzi program digitalizacji, opracowania i udostępniania zapomnianych dzieł dorobku myśli narodowej i katolicko-społecznej. Dział dokumentacyjny zdołał pozyskać zbiory z zachowanych kolekcji prywatnych, np. z archiwum rodzinnego Heleny Prielipp (osoba spokrewniona z Romanem Dmowskim).
Prowadzone są negocjacje z posiadaczami spuścizn (archiwum rodziny Grabskich, materiały Władysława Gałki, Jerzego Zielaka, Władysława Miłkowskiego, Józefa Stemlera i Witolda Świerzewskiego, Instytut R. Dmowskiego w Chicago).
Istotna część aktywności Instytutu to prowadzenie działalności edukacyjnej, m.in. organizowanie spotkań dyskusyjnych połączonych z koncertem, we współpracy z Muzeum Archidiecezji Warszawskiej czy organizacja wykładów Szkoły Letniej IDMN, kierowanych do nauczycieli szkół średnich i podstawowych.
Wyjątkowym przedsięwzięciem IDMN jest realizacja płyty „Paderewski Rock”, na której słuchacze znajdą osiem utworów I. J. Paderewskiego w nowoczesnych rockowych aranżacjach skomponowanych przez młodego kompozytora Antoniego Wojnara.
30 października 2020 r. weszło w życie rozporządzenie o zmianie rozporządzenia w sprawie studiów. Uczelnie mają teraz możliwość wprowadzenia zmian w programach studiów – w taki sposób, by chętni studenci mogli uzyskać zaliczenie określonych zajęć, w tym praktyk zawodowych, pracując w podmiotach zaangażowanych w zwalczanie zakażenia koronawirusem.
Wprowadzona szczególna regulacja ma na celu zwiększenie wsparcia przez studentów różnych kierunków studiów dla podmiotów leczniczych i służb sanitarno-epidemiologicznych w walce z epidemią COVID-19, jak też zachęcenie do podejmowania takich działań.
Nowe regulacje
Uczelnie będą miały możliwość wprowadzenia zmian w programach studiów, w taki sposób by chętni studenci mogli uzyskać zaliczenie określonych zajęć kształtujących umiejętności praktyczne, w tym praktyk zawodowych, biorąc udział w działaniach podmiotów leczniczych i służb sanitarno-epidemiologicznych podejmowanych w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Aby umożliwić uczelniom wdrożenie tego rozwiązania przewidziano regulację dotyczącą dokonywania zmian w programach studiów.
Zgodnie z wprowadzoną regulacją (§ 38a):
senat uczelni, po zasięgnięciu opinii samorządu studenckiego, może dokonać zmian w programie studiów w zakresie zajęć kształtujących umiejętności praktyczne, w tym zajęć praktycznych i praktyk zawodowych, w celu umożliwienia studentom odbycia tych zajęć w części albo w całości w podmiotach leczniczych lub służbach sanitarno-epidemiologicznych w ramach realizowanych przez nie zadań w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2;
studenci, którzy w trakcie roku akademickiego 2020/2021 będą wykonywali czynności w ramach ww. zadań, niezależnie od kierunku studiów, mogą ubiegać się o zaliczenie zajęć lub części zajęć kształtujących umiejętności praktyczne, w tym zajęć praktycznych i praktyk zawodowych, na podstawie tych działań;
uczelnia może dokonać takiego zaliczenia, uwzględniając informacje o liczbie godzin i charakterze wykonywanych czynności, zawarte w zaświadczeniu wydanym przez podmiot, w którym student je wykonywał.
Uwaga: rozwiązania te nie mają zastosowania do kierunków studiów prowadzonych zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodów lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty, ratownika medycznego, lekarza weterynarii, architekta i nauczyciela, dla których obowiązują szczególne regulacje wynikające z rozporządzeń określających te standardy.
Rola koordynatorów regionalnych
Zakłada się, że uczelnie, które dokonają zmian w programie studiów w powyższym zakresie, będą mogły kierować studentów deklarujących chęć uczestniczenia w realizacji zadań związanych ze zwalczaniem epidemii do ww. podmiotów zainteresowanych takim wsparciem, za pośrednictwem koordynatorów regionalnych do spraw związanych z sytuacją epidemiczną w uczelniach, którzy zostali wskazani przez środowisko akademickie we współpracy z Konferencją Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Do zadań koordynatorów należy m.in. współpraca z władzami województw i służbami sanitarno-epidemiologicznymi w zakresie zwalczania skutków epidemii.
Kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodów medycznych
27 października 2020 r. weszło w życie natomiast rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodów lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego.
Nowelizacja ma na celu uelastycznienie w roku akademickim 2020/2021 wymagań dotyczących uzyskiwania efektów uczenia się na studiach przygotowujących do wykonywania ww. zawodów medycznych – wobec szczególnych okoliczności związanych z epidemią COVID-19.
Wprowadzone rozwiązania uwzględniają zarówno konieczność wsparcia przez studentów kierunków medycznych podmiotów leczniczych i służb sanitarno-epidemiologicznych w ich zadaniach (w tym na zasadzie wolontariatu), jak też zgłaszaną przez uczelnie potrzebę ułatwienia realizacji programu studiów na danym roku studiów w pełnym wymiarze godzin poprzez zwiększenie do określonego limitu możliwości realizacji zajęć kształtujących umiejętności praktyczne z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Zgodnie z nimi studenci studiów przygotowujących do wykonywania ww. zawodów medycznych:
wykonujący w trakcie tego roku akademickiego czynności w ramach zadań realizowanych przez podmioty lecznicze lub służby sanitarno-epidemiologiczne w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, mogą ubiegać się o zaliczenie części zajęć praktycznych i praktyk zawodowych (tych, do których w programie studiów zostały przypisane efekty uczenia się obejmujące umiejętności praktyczne, które nabyli w czasie wykonywania tych czynności). Uczelnia dokonuje zaliczenia na podstawie zaświadczenia wydanego przez podmiot, w którym student wykonywał ww. czynności, uwzględniając informacje o liczbie godzin i charakterze tych czynności.
w roku akademickim 2020/2021 mogą uzyskać w ramach zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość część efektów uczenia się przypisanych do zajęć kształtujących umiejętności praktyczne, w tym zajęć praktycznych i praktyk zawodowych, umożliwiających uzyskanie nie więcej niż 20% liczby punktów ECTS określonej dla tych zajęć w programie studiów dla roku studiów, na którym kształci się student.
W związku z decyzją Rządu o wprowadzeniu strefy czerwonej w całym kraju obowiązuje ograniczenie kształcenia na studiach, studiach podyplomowych oraz w innych formach, a także ograniczenie kształcenia doktorantów, realizowanego przez uczelnie oraz inne podmioty prowadzące kształcenie doktorantów w ich siedzibach lub filiach.
Sposób prowadzenia zajęć w strefie czerwonej
Na obszarze czerwonym zajęcia są prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (zdalnie). Natomiastdecyzją rektora stacjonarnie (w uczelni) będą mogły być realizowane te zajęcia, które ze względu na swoją specyfikę, nie mogą być zrealizowane zdalnie (np. zajęcia w laboratoriach, warsztaty, zajęcia realizowane w formie praktyk zawodowych), a także zajęcia przewidziane do realizacji na ostatnim roku studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich.
Wszelkie rozstrzygnięcia podejmowane przez władze uczelni muszą uwzględniać przede wszystkim bezpieczeństwo studentów, doktorantów i pracowników uczelni. Kształcenie na kierunkach studiów przygotowujących do wykonywania zawodów, dla których określono standardy kształcenia, musi uwzględniać szczególne rozwiązania przewidziane w tych standardach.
Zajęcia praktyczne
Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie studiów zajęcia kształtujące umiejętności praktyczne są prowadzone w warunkach właściwych dla danego zakresu działalności zawodowej oraz w sposób umożliwiający wykonywanie czynności praktycznych przez studentów (§ 6 rozporządzenia MNiSW z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów). Zajęcia prowadzone w uczelni nie są zgromadzeniami, imprezami, zebraniami czy spotkaniami w rozumieniu przepisów wskazanych w § 28 rozporządzenia Rady Ministrów.
W okresie ograniczenia funkcjonowania uczelni zastosowanie mają szczególne rozwiązania ujęte w art. 51 b ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
rektor może wydawać zarządzenia w sprawach należących do kompetencji senatu, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania uczelni – tak wydane zarządzenia będą podlegały zatwierdzeniu przez senat uczelni na najbliższym posiedzeniu;
nie przeprowadza się ocen okresowych nauczycieli akademickich;
nie kieruje się nauczycieli akademickich na badania okresowe;
legitymacje studenckie, legitymacje doktorantów, a także legitymacje służbowe nauczycieli akademickich pozostają ważne w okresie ograniczenia lub zawieszenia funkcjonowania uczelni oraz 60 dni po zakończeniu tego okresu. Nie ma zatem konieczności osobistego stawiennictwa w uczelni w celu przedłużenia ważności ww. legitymacji.
zapomoga jest przyznawana przez rektora (z pominięciem komisji stypendialnej) oraz nie stosuje się do przyznawania tego świadczenia przepisów Kpa oraz limitu dwóch zapomóg w roku akademickim. Wnioski o zapomogi są rozpatrywane w trybie uproszczonym.
Pracownicy uczelni
Pracownicy uczelni świadczą pracę zgodnie z decyzją rektora uwzględniającą konieczność zapewnienia funkcjonowania uczelni, w tym prowadzenia działalności naukowej. Mając powyższe na uwadze, rektor może podejmować decyzje o wykonywaniu przez pracowników uczelni pracy poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Komunikacja
Rekomendujemy przesyłanie aktualnych informacji dot. funkcjonowania uczelni do wszystkich członków społeczności akademickiej z wykorzystaniem dostępnych technicznie rozwiązań. Informacje na bieżąco powinny być umieszczane na stronie internetowej uczelni. Bieżące aktualizacje należy wysyłać, korzystając z uczelnianej poczty, tak, by zminimalizować ryzyko dezinformacji oraz zapewnić studentom, doktorantom i pracownikom jak najlepszy dostęp do informacji nt. aktualnych rozwiązań funkcjonujących na uczelni.
Domy studenckie
W zależności od decyzji podjętej przez uczelnie, w kontekście realizacji procesu kształcenia, powinno się odpowiednio dostosować wytyczne dotyczące domów studenckich. Podejmując decyzję co do liczby osób zamieszkujących w domach studenckich, należy uwzględnić wymogi sanitarne w celu zapewnienia bezpieczeństwa. W szczególności zaleca się utrzymanie zakazu odwiedzin oraz udostępnianie płynów do odkażania przy wejściu do domu studenckiego.
Jeśli mieszkańcy wyrażą taką wolę, w szczególności należy umożliwić pozostanie w domach studenckich:
osobom, które realizują zajęcia stacjonarnie;
osobom, dla których uczestnictwo w zajęciach realizowanych zdalnie wiąże się z koniecznością mieszkania w domu studenckim;
osobom pracującym w danym mieście;
kobietom w ciąży i studentom-rodzicom;
osobom, których obecność w domu rodzinnym mogłaby stwarzać zagrożenie epidemiczne dla bliskich;
osobom, które nie mają możliwości zamieszkania w innym miejscu (np. ze względu na sytuację rodzinną, materialną).
Rekomenduje się, w miarę potrzeb, wydzielenie jednego domu studenckiego dla osób przebywających na kwarantannie, jeżeli infrastruktura uczelni na to pozwala.
Podstawa prawna
Art. 51b ust. 4 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85 z późn. zm.), wprowadzony art. 63 pkt 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695, z późn. zm.)
Art. 198a ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85 z późn. zm.)
Art. 3 ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.)
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz funkcjonalnych. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.OkPolityka prywatności