Studenci

  Jakie są prawa i obowiązki studenta?

Gwarancja bezpłatnych studiów, realna ochrona interesów studentów i podniesienie jakości kształcenia – to najważniejsze rozwiązania wprowadzane przez Konstytucję dla Nauki. KDN nie tylko dostosowuje dotychczas obowiązujące prawa i obowiązki studenckie do nowych rozwiązań, ale także wprowadza nowe uprawnienia, np. te związane z macierzyństwem. Jednocześnie podnosi do rangi ustawowej liczne uprawnienia studenckie występujące dotychczas jedynie w regulaminach studiów.

PRAWA STUDENTÓW

Dzięki Konstytucji dla Nauki każdy, a nie tylko – jak było poprzednio – wyłącznie rozpoczynający naukę student, ma prawo do przeszkolenia w zakresie swoich praw i obowiązków. Za prowadzenie szkolenia niezmiennie odpowiedzialny jest samorząd studencki we współpracy z Parlamentem Studentów Rzeczypospolitej Polskiej

Przepisy nowej ustawy gwarantują każdemu studentowi prawo do:

  • przenoszenia i uznawania punktów ECTS
  • odbywania studiów według indywidualnej organizacji studiów
  • usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach, urlopów od zajęć oraz urlopów od zajęć z możliwością przystąpienia do weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się określonych w programie studiów
  • zmiany kierunku studiów
  • przeniesienia na studia stacjonarne albo niestacjonarne
  • przystąpienia do egzaminu komisyjnego przy udziale wskazanego przez niego obserwatora
  • powtarzania określonych zajęć z powodu niezadowalających wyników w nauce.

Uregulowanie zasad realizacji tych praw w regulaminie studiów jest dla uczelni obligatoryjne. Prawa i obowiązki studentów nie ograniczają się do katalogu ustawowego, może je także określać regulamin studiów.

KDN wprowadza nowe gwarancje wspierające funkcjono­wanie rodzin studentów. Studentce w ciąży i studentowi będącemu rodzicem nie można odmówić zgody na:

  1. odbywanie studiów na określonym kierunku i poziomie według indywidualnej organizacji studiów do czasu ich ukończenia – w przypadku studiów stacjonarnych
  2. urlop od zajęć, którego udziela się:
  • studentce w ciąży – na okres do dnia urodzenia dziecka
  • studentowi będącemu rodzicem – na okres do 1 roku (wniosek może być złożony w okresie 1 roku od dnia urodzenia dziecka)

– jeżeli wskazany koniec urlopu przypada w trakcie semestru, urlop może być przedłużony do końca tego semestru. Uczelnia w regulaminie studiów może wprowadzić albo indywidualny mechanizm przedłużania takiego urlopu, albo wskazać, że urlop samoczynnie ulega przedłużeniu.

Student będący rodzicem ma prawo do indywidualnej organizacji studiów do czasu ich ukończenia, niezależnie od wieku dziecka – analogicznie takie samo prawo do indywidualizacji organizacji studiów i urlopu do zajęć mają wszyscy studenci.

Bez zmian pozostała dotychczasowa forma wsparcia studentów w postaci
możliwości ubiegania się przez nich o:

  • zakwaterowanie w domu studenckim uczelni lub wyżywienie w stołówce studenckiej uczelni
  • zakwaterowanie małżonka lub dziecka w domu studenckim uczelni.

W KDN zrezygnowano jednak z założenia, że pierwszeństwo dostępu do tych form wsparcia przysługuje studentowi, któremu codzienny dojazd do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie, i który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Uczelnia ma więc teraz swobodę w zakresie określenia kryteriów ubiegania się o zakwaterowanie w domu studenckim czy uzyskania wyżywienia w stołówce studenckiej uczelni, co reguluje się w regulaminie świadczeń dla studentów.

Nie uległo zmianie przysługujące studentom prawo do korzystania z 50% ulgi w opłatach za przejazdy publicznymi środkami komunikacji miejskiej, niezależnie od wieku. Niezmiennie również osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje to prawo do 31 października roku, w którym zakończyła studia. Nie dotyczy to prawa do świadczeń w postaci:

  • stypendium socjalnego
  • stypendium dla osób niepełnosprawnych
  • zapomogi
  • stypendium rektora.

OBOWIĄZKI STUDENTÓW

Student jest obowiązany postępować zgodnie z treścią ślubowania i przepisami obowiązującymi w uczelni.

Do szczególnych obowiązków każdego studenta zalicza się:

  • uczestniczenie w zajęciach zgodnie z regulaminem studiów
  • składanie egzaminów
  • odbywanie praktyk zawodowych
  • spełnianie innych wymagań przewidzianych w programie studiów.

Regulamin studiów może określać inne – dodatkowe obowiązki studentów danej uczelni.

RZECZNIK PRAW STUDENTA

Przy Parlamencie Studentów Rzeczypospolitej Polskiej funkcjonuje instytucja Rzecznika Praw Studenta, który interweniuje w przypadkach łamania praw studentów na uczelniach oraz podejmuje liczne działania prewencyjne zmierzające do zwiększania świadomości w zakresie  praw i obowiązków studentów.

Jeśli potrzebujesz pomocy, bądź też porady, kontakt z Rzecznikiem jest możliwy za pomocą Centrum Wsparcia Studentów: helpdesk.psrp.org.pl

Więcej o prawach studenta w Przewodniku po systemie szkolnictwa wyższego i nauki, część 1 (obszar 5. Sprawy studenckie, stypendia i kredyty studenckie